Waarom we steeds op hetzelfde type baan solliciteren?

Waarom we steeds op hetzelfde type baan solliciteren?
De mens is een gewoontedier. Een wetenschappelijk feit. Na onze verbouwing thuis kijk ik al 7 maanden steeds op de klok die inmiddels allang op een andere plek hangt en struikel ik over een dorpel die we hebben weggehaald. Herkenbaar?
We hebben de neiging om onszelf vast te bijten in vastgeroeste patronen, zowel in de liefde als op de arbeidsmarkt. Net zoals sommige mensen steevast op ‘de verkeerde’ partner vallen, blijven anderen solliciteren op banen die hen eigenlijk niet gelukkig maken. Waarom doen we dit? En belangrijker: hoe ontsnap je aan het spanningsveld tussen functionele geschiktheid versus karakterologische ongeschiktheid?
De sollicitatie als evolutionair gedrag
Uit onderzoek blijkt dat gewoontes diep in ons brein geworteld zitten. De basale ganglia, een evolutionair oud deel van de hersenen, speelt een sleutelrol in het automatiseren van gedrag. Wanneer iets ooit gewerkt heeft -of het nu gaat om een charmante maar super onbetrouwbare partner of een baan die in eerste instantie goed leek -slaat ons brein dit op als een ‘veilige keuze’. De kans dat we dit patroon blijven volgen, is groot.
Bovendien speelt het ‘gewoonte-lus’-model van neurowetenschapper Charles Duhigg een rol. Dit model bestaat uit drie componenten:
- Cue (trigger): Je bent op zoek naar een nieuwe baan.
- Routine: Je solliciteert op een functie die sterk lijkt op je vorige werk.
- Beloning: Een gevoel van zekerheid, want dit voelt bekend en vertrouwd.
Herhaal dit proces vaak genoeg en je hersenen automatiseren het meer dan volledig. De ultieme brain-fuck.
De mannen- en vrouwenval: De gendergebonden patronen
Net zoals we zien dat sommige mensen altijd op de verkeerde potentiële levenspartner vallen, zoeken mannen en vrouwen ook vaak werk dat aansluit bij hun ingesleten (en soms achterhaalde) denkbeelden over hun capaciteiten en rol in de samenleving.
- Vrouwen: Onderzoek toont aan dat vrouwen vaker solliciteren op functies waarin ze al bewezen hebben te slagen. Zo jammer. Kom op topvrouwen! Ze vermijden risico’s en kiezen voor veiligheid. Als ze geen 99% van de 100 vinkjes kunnen zetten, solliciteren ze niet. Hierdoor komen ze minder vaak in topfuncties of technische beroepen terecht, ondanks hun kwalificaties.
Het grappige is dat een vrouw die roept dat ze iets kan, dat bijna altijd ook écht kan! Bij kerels moet je het werkelijk nog maar afwachten…
- Mannen: Mannen zijn geneigd om vaker hoger te mikken, zelfs als ze niet volledig aan de functie-eisen voldoen. Hierdoor solliciteren ze vaker op leidinggevende posities, maar blijven ze soms ook vastzitten in een competitieve omgeving die niet persé bij hen past. Bijvoorbeeld een hoog empathische kandidaat in een sterk cijfermatige omgeving. Een soort uitgestelde executie.
Psycholoog Carol Dweck beschrijft dit als een fixed mindset versus een growth mindset: vrouwen zijn geneigd zichzelf te onderschatten en blijven daardoor binnen een veilige comfortzone, terwijl mannen eerder geneigd zijn om uit hun comfortzone te stappen, zelfs als dat niet altijd goed uitpakt. Immers angst is drie keer sterker dan geluk.
Waarom solliciteren net als daten boven de 40 is…
De parallellen tussen solliciteren en liefdesrelaties zijn opvallend. Het is hetzelfde breinmechanisme. Net zoals iemand keer op keer op ‘de verkeerde’ partner valt, solliciteren we vaak op banen die ons uiteindelijk niet gelukkig maken. Dit komt doordat:
- We ons laten leiden door bekende patronen in plaats van rationele afwegingen.
- We onbewust zoeken naar een comfortabel en voorspelbaar toekomstbeeld.
- We bang zijn om iets nieuws te proberen en te falen.
Het is daarom niet verrassend dat veel mensen na enkele maanden in hun nieuwe baan denken: ‘Hoe kan het zijn dat ik nu alwéér in exact dezelfde context terecht ben gekomen. Een herhaling van zetten’. Ik zie het continue gebeuren bij kandidaten op zoek naar een andere baan. Soms floepen ze als een zeepje onder de douche weer richting eenzelfde rol.
Dan roep ik altijd maar: “Doe een briefje in een fles en haal die er over 6 maanden maar weer uit. Op dat briefje staat: Jasper had toch gelijk”.
En jawel hoor. Uhhh, kunnen we samen weer op zoek naar iets anders en meer passends?
De uitweg: Doorbreek het gewoontedier in jezelf en je toekomstig broodheer
Wil je stoppen met op ‘de foute baan’ te vallen? Probeer dit eens:
Word je bewust van je patronen. Houd bij op welke functies je solliciteert en waarom. Trek conclusies uit terugkerende keuzes. Of deel ze met ons.
Stap uit je comfortzone. Solliciteer eens op iets dat buiten je gebruikelijke werkveld ligt, zelfs als je denkt dat je er niet 100% klaar voor bent. Je bent per definitie 35% succesvoller als je de aansluitende competenties hebt en NIET de sectorervaring. Challenge de bemiddelaar of je HR-contactpersoon. Laat zien waarom jij de oplossing voor hun probleem bent!
Vraag om feedback. Soms zien anderen patronen in jouw keuzes die je zelf over het hoofd ziet. Laat iemand je cv bekijken en vraag waar zij denken dat je jezelf beperkt.
Probeer de ‘omgekeerde sollicitatie’-techniek. Wij doen dat al jaren. Eigenlijk de enige weg. http://omgekeerdsolliciteren.nl/De kans dat een geadverteerde vacature 100% aansluit op jouw integrale ‘zijn’ en competenties is ongeveer nihil. In plaats van direct op vacatures te reageren (en steeds op F5 te drukken of die droombaan al in de aanbieding is), benader bedrijven waar je graag zou werken en kijk welke rol bij jou past. Ga een dialoog aan. Wat is het werkelijke probleem wat jij op kunt lossen. Dan past het altijd. Als een warme winterjas. En 30-40% van de kandidaten die bij ons komen voor een baan, gaan (gemeten) als ondernemer de deur weer uit. Ook daar zijn je angsten vaak groter dan je eigen geluk (de hypotheek, de partner, wat vinden anderen ervan? ).
Wij helpen je met een harde uitkomst hoeveel % ondernemer ben je werkelijk. Ga niet dood met spijt. Onderzoek!
Zet kleine stappen. Als een carrièreswitch te groot voelt, begin dan met een zijproject of cursus om langzaam je koers bij te stellen. Bouw je merk om.
Mensen zijn gewoontedieren en dat is eigenlijk enorm contraproductief. We vallen keer op keer voor dezelfde verkeerde partner en solliciteren steeds op banen die niet bij ons passen. Dit komt doordat onze hersenen patronen belonen, zelfs als ze niet per se goed voor ons zijn. Wil je het patroon doorbreken? Dan is de eerste stap bewustwording. Pas daarna kun je écht een baan vinden die niet alleen veilig voelt, maar je ook gelukkig maakt.
Dus, ben jij er klaar voor om uit de ‘sollicitatie-liefdesval’ te stappen?